Warning: Creating default object from empty value in /home/polkawnor/domains/polkawnorwegii.pl/public_html/wp-content/plugins/lightbox-plus/classes/filters.class.php on line 117

Dwa miesiące – mniej więcej tyle zajęło mi wdrażanie się w kwestie dotyczące zalegalizowania pobytu w Norwegii. Pisząc wdrażanie, mam na myśli rozeznanie w temacie, przygotowanie – jeszcze w Polsce – stosownych dokumentów, wypełnianie dokumentacji aplikacyjnych, aż do momentu złożenia wniosków we właściwym urzędzie.

Oczywiście nie było tak, że przez calutkie dwa miesiące, bez przerwy zajmowałam się tylko tą kwestią. Robiłam to raczej przy okazji – jednocześnie pracując, zajmując się domem itd. W rzeczywistości większość z tego czasu poświęciłam na zapoznanie się z tematem. Niestety nie miałam zbyt wielu osób, które poradziłyby mi co zrobić, a i mój Norweg nie bardzo mógł mi pomóc… Jakby nie patrzeć On swój pobyt w Norwegii zalegalizował jakieś… 20 lat temu, a w zasadzie zrobiła to za Niego mamusia, więc cóż biedak mógł wiedzieć, pamiętać… I tak przeszukiwałam godzinami internetowe zakamarki w celu znalezienia jakiejś sensownej informacji, instrukcji która podpowie mi co, jak i gdzie załatwić, w jakiej kolejności. Jak się okazało, o takie wskazówki niełatwo. Owszem, stron mnóstwo, tekstów również, ale próżno szukać w nich wartościowych, skondensowanych informacji. Zazwyczaj powielają treści przetłumaczone ze stron urzędowych, a te niestety często bardziej komplikują niż wyjaśniają sytuację.

pobyt w Norwegii, dokumenty

Tak więc zdana na siebie, ze znikomą wiedzą, rozpoczęłam swoją urzędniczą tułaczkę. Brrr! Jak teraz przypominam sobie, ileż tu było zmarnowanego czasu i niepotrzebnego biegania to mnie przysłowiowa krew zalewa. Od urzędu podatkowego (nor. Skatteetaten) do Urzędu ds Cudzoziemców (nor. Utlendingsdirektoratet – UDI) i z powrotem. W pierwszym mówili, że mam zacząć od drugiego i na odwrót. Marne to było pocieszenie, że spotykałam tam rodaków, którzy co najmniej kilka razy ponawiali wizytę, bo ich wnioski były niekompletne, albo kazano im wracać do urzędu z którego właśnie przyszli!). Jedno jest pewne, co wybiegałam to moje, a nowo zdobytą wiedzą, podzielę się z Wami. Ponieważ temat jest stosunkowo rozległy, będzie raczej długo i niestety wielowątkowo. W celu ułatwienia nawigacji podzielę go na dwa wpisy – w bieżącym opiszę najistotniejsze kwestie w teorii – w kolejnym – w praktyce.

PS. Temat raczej nudny, nie polecam lektury tym, którzy nie są nim bezpośrednio zainteresowani :).

Po co i na jak długo do Norwegii

Zacznijmy od kwestii najprostszej – czyli powodu – dla którego do Norwegii przybywamy. Od niego wszystko się zaczyna i jeszcze więcej zależy. Jeżeli turystycznie – to na jak długo? Jeżeli w związku z pracą to czy już ją mamy, czy dopiero będziemy szukać? Czy będzie to praca tymczasowa, czy stała? A może dołączamy do żony/męża którzy już tam mieszkają? W tym rzecz, że powodów jest wiele, ale tylko niektóre Norwedzy uznają za uzasadnione. Jednak zanim do nich przejdziemy, przedstawię najprostszy podział pobytu w Norwegii, którego głównym wyznacznikiem jest długość:

  • Pobyt turystyczny – do 3 miesięcy – bez konieczności rejestracji,
  • Pobyt tymczasowy – do 6 miesięcy – rejestrowany, może być turystyczny, w celu znalezienia  pracy, do pracy tymczasowej itp.
  • Pobyt stały – dłużej niż 6 miesięcy – rejestrowany z wymaganym uzasadnieniem celu.

Za najważniejsze uzasadnienie dla pobytu tymczasowego i stałego norweskie władze uznają:

  • studia
  • pracę dla norweskiego pracodawcy (konieczne będzie okazanie umowy o pracę)
  • działalność gospodarczą prowadzoną na terenie Norwegii (firma nie może być spółką akcyjną; wpis do Norweskiego Rejestru Przedsiębiorstw)
  • pracę tymczasową/zadaniową wykonywaną na terenie Norwegii. Pracownik musi być zatrudniony poza Norwegią (w jednym z krajów EU/EOG) i tylko realizować konkretne zadanie na terenie Norwegii (umowa o pracę z pracodawcą za granicą; dokumentacja od klienta w Norwegii lub pracodawcy w innym kraju EOG potwierdzającego zadanie i czas jego trwania; usługa musi mieć charakter tymczasowy)
  • dysponowanie wystarczającymi środkami finansowymi do utrzymania się; osoba posiadająca fundusze własne musi udokumentować, że posiada wystarczająco dużo pieniędzy, aby utrzymać się i swoją rodzinę (oszczędności) lub ma stały dochód pozwalający na takie utrzymanie (np. pensje, emerytury itp.) Standardowo przyjmuje się, że dzień pobytu w Norwegii to koszt 500 NOK (koron norweskich), czyli około 250 PLN. dodatkowo należy posiadać prywatne ubezpieczenie zdrowotne lub Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego
  • łączenie rodzin. Dotyczy członków rodzin obywateli UE/EOG zarejestrowanych w Norwegii lub członków rodzin osób posiadających stałe obywatelstwo norweskie (dokumenty potwierdzające relacje rodzinne np. akty urodzenia, akty zawarcia małżeństwa itp., dokumenty poświadczające podstawę pobytu osoby do której dołączamy). Co ważne, za członków rodziny uznawani są także partnerzy będący w nieformalnych związkach, pod warunkiem, że udokumentują, iż od dwóch lat mieszkają razem oraz małżeństwa/związki jednopłciowe. Więcej o tym kogo norweskie władze uznają za członka rodziny przeczytacie tutaj.

UWAGA! Jeżeli członek rodziny nie ma skończonych 18 lat, a zamieszkać w Norwegii chce tylko jedno z rodziców, trzeba pamiętać o pisemnej zgodzie drugiego rodzica (wraz z uwierzytelnionym odpisem jego dokumentu tożsamości – koniecznie ze zdjęciem). Zgoda musi być potwierdzona przez notariusza i oczywiście przetłumaczona – najlepiej przez tłumacza przysięgłego.

POBYT WYMAGAJĄCY REJESTRACJI – tymczasowy (do 6 miesięcy) lub stały – FORMALNOŚCI

Wjazd na terytorium Norwegii umożliwiają Polakom dwa dokumenty – paszport lub dowód osobisty. To wszystko. Jako obywatele EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego) korzystamy w tym wypadku z jednej z czterech swobód rynku wewnętrznego EOG – przepływu osób. Do tego bilet – lotniczy lub na prom (podróże tylko drogą lądową odradzam ze względu na olbrzymią stratę czasu – ponad 19h) i tak oto jesteś w kraju Wikingów.

Z Polski do Norwegii autem

Pocieszająca informacja dla tych, którzy nie mogą latać/pływać. Można dojechać. Źródło: http://www.viamichelin.pl/

Wskazówka: Przed wyjazdem upewnij się, że ważność dokumentu to minimum 6 miesięcy, a wszystkie dane w nim zawarte, są czytelne.

Skoro już dotarłeś na miejsce, czas zacząć załatwiać formalności. Jednak zanim przejdziemy do omówienia poszczególnych etapów związanych z rejestracją pobytu, przedstawię listę urzędów, które należy odwiedzić (wraz z linkami do nich) oraz zapoznam Was z najważniejszymi pojęciami.

UWAGA! Sugerowana przeze mnie w poniższym tekście kolejność odwiedzanych instytucji, dotyczy stałego pobytu argumentowanego pracą dla norweskiego pracodawcy.

URZĘDY:

UTLENDINGSDIREKTORATET (UDI) czyli Urząd ds Cudzoziemców 

romerike politidistrikt lillestrom1

UTLENDINGSDIREKTORATET (UDI) czyli Urząd ds Cudzoziemców

Głównym zadaniem UDI jest rozpatrywanie podań o różnego typu zezwolenia na pobyt na terenie Norwegii. Podlega Ministerstwu Sprawiedliwości i Policji dlatego w celu złożenia dokumentów aplikacyjnych, udasz się do jednego z wybranych w formularzu on-line komisariatów.

UDI – WYBRANE DOKUMENTY:

  • aplikacja on-line dostępna po kliknięciu
  • paszport/dowód osobisty wraz z kopią (w praktyce robią kopię na miejscu)
  • zbiór dokumentacji poświadczającej powód pobytu

Na podstawie przedstawionej dokumentacji zostanie wydane poświadczenie rejestracji – od ręki. Wydanie zaświadczenia jest bezpłatne. Nie trzeba go ponawiać.

SKATTEETATEN to Urząd Podatkowy i Meldunkowy w jednym

skatteetaten lillestrom1

SKATTEETATEN to Urząd Podatkowy i Meldunkowy w jednym

Jest odpowiedzialny za opodatkowanie i rejestrację ludności. Częścią urzędu podatkowego jest rejestr ewidencji ludności (Folkeregisteret). Skomplikowanie brzmi, ale w praktyce oznacza to, że w jednym urzędzie, w jednym okienku, na tym samym wniosku aplikacyjnym, ubiegać się będziemy o:

  • kartę podatkową – skattekort – wydawana jest w formie elektronicznej. Po zamówieniu karty podatkowej otrzymasz list z informacją o tym jakie dane będące podstawą wyliczenia twojego podatku. Z chwilą przyznania karty twój pracodawca będzie mógł pobrać ją ze strony internetowej urzędu – dostępnej w formie elektronicznej. Na podstawie karty podatkowej pracodawca odciąga zaliczkę na podatek przed wypłaceniem Ci wynagrodzenia (dodatkowe informacje na temat karty)

UWAGA! Osoby samotnie wychowujące dzieci powinny już na etapie wnioskowania o kartę podatkową jasno to zasygnalizować – mimo iż na formularzu jest miejsce w które wpisujemy liczbę dzieci na utrzymaniu, to w moim przypadku wydano złą kartę, gdyż nie uwzględniono właśnie tej pozycji. W Norwegii osoby samotnie wychowujące dzieci płacą niższe podatki.

  • norweski numer identyfikacyjny – norsk identitetsnummer – służący do identyfikacji danej osoby w kontaktach z urzędami publicznymi oraz do założenia norweskiego konta bankowego. Podanie o przydzielenie norweskiego numeru identyfikacyjnego obywatelom zagranicznym wymaga osobistego stawienia się w urzędzie oraz okazania ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość (dowód/paszport). Istnieją dwa typy numerów identyfikacyjnych (w zależności od długości pobytu):
  • numer tymczasowy D – nummer  – gdy Twój okres pracy i pobytu w Norwegii nie przekroczy 6 miesięcy, to razem z kartą podatkową zostanie Ci przydzielony numer identyfikacyjny (D-nummer); D – nummer jest idealnym rozwiązaniem dla osób, które chcą pracować w systemie rotacyjnym w Norwegii (przyjeżdżać raz na jakiś czas i pracować w różnych miejscach) zachowując przy tym stały meldunek w Polsce. Muszą tylko pilnować by dotrzymać terminu pobytu (nie dłużej niż 6 miesięcy!). Przy kolejnej wizycie obowiązuje ich ten sam D-nummer.
  • norweski numer personalny fødselsnummer lub personnummer  – przyznawany osobom przeprowadzającym się do Norwegii na stałe (rezydentom) oraz urodzonym w Norwegii. To odpowiednik naszego numeru PESEL. Składa się z 11 cyfr z których pierwsze sześć to data urodzenia i jest ważny i niezmienny przez całe życie.

UWAGA! Numery identyfikacyjne wzajemnie się wykluczają się! Po otrzymaniu stałego numeru personalnego należy przestać używać numeru tymczasowego D – nummer. Więcej nt. numerów identyfikacyjnych.

  • zameldowanie – flyttemelding – przebywając w Norwegii, ważne, abyś powiadomił Urząd Podatkowy o norweskim adresie korespondencyjnym – to w sytuacji, kiedy nie zamierzasz zamieszkać tu na stałe a przebywasz jedynie na zasadzie pobytu tymczasowego. Jeśli zamierzasz mieszkać w Norwegii nieprzerwanie przez minimum 6 miesięcy, to musisz zgłosić, że się tu przeprowadziłeś i zameldować się (czytaj więcej) pod nowym adresem, który staje się automatycznie nowym adresem korespondencyjnym (chyba, że zaznaczysz, iż jest inaczej).

SKATTEETATEN – WYBRANE DOKUMENTY – do pobrania:

  • wniosek o kartę podatkową/zgłoszenie adresu korespondencyjnego/D-nummer dostępny online,
  • wniosek o zameldowanie na stałe/fødselsnummer lub personnummer dostępny na online,
  • lista 42 urzędów (należy się zgłosić osobiście).

SERVICESENTER FOR UTENLANDSKE ARBEIDSTAKERE (SUA)

Mieszkańcy Oslo, Bergen, Kirkenes i Stavanger mają szczęście. Wszystekie kwestie urzędowe załatwiają w jednym miejscu, w tzw. SUA czyli w Centrach Obsługi Pracowników Zagranicznych. Znajdują się tu: Urząd Podatkowy (Skatteetaten), Urząd Imigracyjny (UDI), Inspekcja Pracy (Arbeidstilsynet), Policja (Politiet). Co ważne, SUA mają stronę w języku polskim.

Wskazówka: W kwestiach urzędowych – im szybciej, tym lepiej. Norwedzy bardzo szanują swój czas wolny, rzadko pracują po godzinach, a minimalny czas załatwienia sprawy w urzędzie/banku/szkole to 2 tygodnie.

PODSUMOWUJĄC:

Najważniejsze kwestie do załatwienia od razu po przyjeździe to (w przypadku ubiegania się o rejestrację pobytu stałego – z powodu pracy – kwestie urzędowe załatwiamy dokładnie w tej kolejności):

– w Urzędzie Podatkowym (Skatteetaten):

  • adres korespondencyjny/meldunek
  • karta podatkowa –  Skatteetaten
  • numer personalny D – nummer

– w UDI

  • rejestracja pobytu

W przypadku pobytu tymczasowego (do 6 miesięcy) na tym etapie zakończy się procedura. Pobyt stały wymaga ponownej wizyty w Skatteetaten w celu:

  • zameldowania na stałe w nowym miejscu zamieszkania
  • zamiany D – nummer na fødselsnummer lub personnummer

DOKUMENTY:

Wybierając się w podróż po urzędach zabierz ze sobą koniecznie:

  • dowód osobisty lub paszport
  • umowę o pracę/zaświadczenie o zatrudnieniu

Dodatkowo do Skatteetaten zabieramy:

przy pierwszej wizycie i wnioskowaniu o pobyt tymczasowy:

  • wniosek o kartę podatkową/zgłoszenie adresu korespondencyjnego/D-nummer (link wyżej)

przy drugiej wizycie i wnioskowaniu o pobyt stały:

  • wniosek o zameldowanie na stałe/fødselsnummer lub personnummer (link wyżej)
  • umowę najmu/kupna nieruchomości (pokój, kawalerka, mieszkanie, dom)
  • dokument poświadczający rejestrację pobytu, który otrzymałeś na policji.

Dodatkowo do UDI zabieramy:

  • wypełniony i wydrukowany dokument aplikacyjny – pojawi się po uprzednim wypełnieniu aplikacji on-line, dostępnej na tej stronie
  • dokumentację uzasadniającą cel pobytu (w przypadku pracy będzie to umowa o pracę, dowód otrzymania wypłaty (potwierdzenie otrzymania przelewu na konto) oraz dokument otrzymany w Skatteetaten (D – nummer)

CZAS OCZEKIWANIA:

Na dokumenty ze Skatteetaten – minimum dwa tygodnie od momentu złożenia wniosku. Dokładnie po 2 tygodniach otrzymałam dwa listy – jak wspominałam wyżej w Skatteetaten funkcjonują dwa urzędy – meldunkowy i podatkowy. Z podatkowego przysłano mi kartę podatkową a z meldunkowego D – nummer.  Adres korespondencyjny został potwierdzony wraz z dostarczeniem ww. listów. Rejestrację pobytu w UDI otrzymuje się od ręki (jeżeli wszystkie wymogi zostaną spełnione).

I tak mogłabym pisać i pisać, ale jak na jeden wpis chyba wystarczy. W kolejnym postaram się pokazać jak proces rejestracji wyglądał w praktyce, co wpłynęło na wydłużenie niektórych procedur, podpowiem również kilka praktycznych wskazówek, dotyczących kwestii pośrednio związanych z tematem (gdzie bezpłatnie parkować pod urzędem, jak oznakować skrzynkę pocztową itd.).

No właśnie, bym zapomniała! Koniecznie opiszcie skrzynkę pocztową swoim imieniem i nazwiskiem! Bez tego listonosz nie pozostawi przesyłki i – co z tym związane  i bardzo niepożądane – listy wrócą do urzędów!

O tym i o innych kwestiach następnym razem. Do przeczytania!

Źródła i całkiem przydatne linki w jednym: